Κόβουν τρεις συντάξεις, δίνουν μία!

Πιο σκληρή λιτότητα και από εκείνη που έζησε η χώρα στις εποχές του μνημονίου επιφυλάσσει το νέο Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα 2019-2022, στο οποίο η κυβέρνηση αποτυπώνει τις επιπτώσεις από όλα τα προαπαιτούμενα και μελλοντικά μέτρα τα οποία δεσμεύτηκε να εφαρμοστούν μετά την «καθαρή έξοδο» του Αυγούστου.

των Κωστη X. Πλάντζου, Αργύρη Παπαστάθη - kostisplantzos@gmail.com

Το νέο στοιχείο του πολυνομοσχεδίου είναι ότι μέχρι 2048 που προβλέπεται να αποπληρωθεί και το τελευταίο ευρώ από το δάνειο του τρίτου μνημονίου από τον ΕSΜ η περιουσία του Υπερταμείου μέχρι το ποσό των 25 δισ. ευρώ αποτελεί εγγύηση σε περίπτωση αδυναμίας πληρωμής από το Ελληνικό Δημόσιο. Αυτό είναι το πιο δύσκολο κομμάτι του επώδυνου συμβιβασμού του Ιουλίου του 2015 που έρχεται τώρα πλήρως στο φως, καθώς θα πρέπει να περάσει από τη Βουλή. Στα δημοσιονομικά το τέλος των μνημονίων φέρνει δεσμεύσεις για πρωτογενή πλεονάσματα 42,9 δισ. ευρώ σωρευτικά στην προσεχή πενταετία. Τι σημαίνει αυτό; Ότι αναλογούν επιπλέον βάρη ύψους 7.000 ευρώ κατά μέσο όρο έως το 2022 για τα 6 εκατομμύρια νοικοκυριά της χώρας, που θα χρηματοδοτήσουν τα πλεονάσματα ύψους 43 δισ. ευρώ με μέτρα όπως μόνιμες μειώσεις παροχών και συντάξεων έως 18%, αλλά και με συνεχείς αυξήσεις φόρων (κατά 6,1%), την ίδια ώρα που για τις επιχειρήσεις προβλέπονται φοροελαφρύνσεις.

Χάνουν όλοι

Τα πιο δύσκολα μέτρα έρχονται μετά το 3ο Μνημόνιο. Περιγράφονται στο πολυνομοσχέδιο και το νέο Μεσοπρόθεσμο που θα ψηφιστούν την ερχόμενη εβδομάδα και αφορούν την περίοδο έως το 2022. Το χτύπημα για τους πολίτες θα είναι τριπλό:

• 1 εκατομμύριο ιδιοκτήτες θα δουν άμεσα, από τον Αύγουστο κιόλας, αυξήσεις στα εκκαθαριστικά ΕΝΦΙΑ από περίπου 20 ευρώ οι περισσότεροι έως και 100 ευρώ. Οι αυξήσεις στον ΕΝΦΙΑ «μονιμοποιούνται» καθώς οι αντικειμενικές θα αλλάζουν πλέον ανά πάσα ώρα και στιγμή, και όχι μία φορά τον χρόνο για όλη την Ελλάδα, όπως γινόταν έως τώρα, μέσω ενός μηχανισμού υπολογισμού της τρέχουσας αξίας των ακινήτων, ο οποίος δημιουργείται με ειδική διάταξη στο πολυνομοσχέδιο.

• 1 εκατομμύριο συνταξιούχοι θα δουν μόνιμες περικοπές έως 18% στην κύρια σύνταξη από τον προσεχή Δεκέμβριο. Η προσωπική διαφορά καταργείται ή μειώνεται σημαντικά και χάνουν ακόμα δυο συντάξεις τον χρόνο, για να εξοικονομηθούν περίπου 2 δισ. ευρώ κάθε χρόνο.

• 1 εκατομμύριο μισθωτοί, συνταξιούχοι και αγρότες που ζουν με 400-500 ευρώ και έμεναν έως τώρα αφορολόγητοι θα υποστούν για πρώτη φορά μεγαλύτερη παρακράτηση φόρου και μείωση εισοδήματος επειδή μειώνεται από 1/1/2020 το αφορολόγητο στα 5.600 ευρώ.

Από φέτος που τελειώνει το μνημόνιο έως το 2022, το υπουργείο Οικονομικών προϋπολογίζει ότι τα μέτρα λιτότητας θα φέρουν πρωτογενή πλεονάσματα 42,86 δισ. ευρώ, αντί για 34,93 δισ. που προβλέπει η συμφωνία με τους δανειστές για να θεωρηθεί βιώσιμο το χρέος. Με υπερπλεόνασμα 8 δισ. ευρώ πάνω από τους μεταμνημονιακούς στόχους έως το 2022, εκ των οποίων τα 977 εκατ. τη διετία 2018-2019, η κυβέρνηση θεωρεί ότι έχει «δημοσιονομικό χώρο» για να υπόσχεται ότι θα κάνει παροχές. Δηλαδή θα πάρει μέτρα 43 δισ. ευρώ από την οικονομία, αλλά θα μοιράσει 1 δισ. ευρώ έως το 2019, υποσχόμενη και άλλα 7 δισ. για την τριετία 2020-2022. Στην πράξη, όμως, από 1/1/2019 θα έχει στερήσει από τους συνταξιούχους:

• δύο συντάξεις ετησίως λόγω μείωσης (έως 18%) της καταβαλλόμενης σήμερα,

• μία ακόμα σύνταξη το 2020, με αύξηση των άμεσων φόρων έως 650 ευρώ,

• δηλαδή συνολικά 3-3,5 δισ. ευρώ κάθε χρόνο

Την ίδια ώρα η κυβέρνηση υπόσχεται να τους δίνει μποναμάδες -εν είδει 13ης σύνταξης-, που στην πραγματικότητα όμως θα είναι πλέον μόλις... η 10η!

50% μεγαλύτερα πλεονάσματα!

Με τη θηριώδη λιτότητα, η κυβέρνηση ακυρώνει τη ρητορική με την οποία αναδείχθηκε στην εξουσία, αλλά και τα επιχειρήματα του ΔΝΤ που υποστήριζε ότι τέτοια πλεονάσματα είναι ανέφικτα ή καταστροφικά. Ειδικά το 2022, πέντε χρόνια από σήμερα και το τέλος του 3ου Μνημονίου, το Μεσοπρόθεσμο προβλέπει ότι η χώρα θα έχει πρωτογενές πλεόνασμα 11 δισ. ευρώ, δηλαδή περίπου κατά 50% αυξημένο από τα 7 δισ. ευρώ που είχε 2017! Τη χρονιά εκείνη η Ελλάδα πρέπει να αποπληρώσει χρέη 6 δισ. ευρώ. Θα μπορεί δηλαδή από τα υπερπλεονάσματα, «χωρίς δεκανίκια» και ελάφρυνση των δανειακών βαρών, η χώρα να πληρώνει τα χρέη της - ή, όπως δηκτικά σχολιάζουν κάποιοι στο ελληνικό υπουργείο Οικονομικών, «ακόμα και να δανείζει τη Γερμανία»!

Δεν βγαίνει ο λογαριασμός

Παρά το πλεόνασμα θυσιών για τα νοικοκυριά (7.000 ευρώ κατά μέσο όρο για την πενταετία έως το 2022), η κυβέρνηση προβλέπει αύξηση της εσωτερικής ζήτησης και της ιδιωτικής κατανάλωσης για να στηρίζει τις προβλέψεις της ότι θα συνεχιστεί η αύξηση του ΑΕΠ. Η Έκθεση του Δημοσιονομικού Συμβουλίου που συνοδεύει το Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα, το οποίο φέρνει η κυβέρνηση στη Βουλή, περιγράφει ως υπεραισιόδοξες όλες σχεδόν τις βασικές παραδοχές της. Συγκεκριμένα, διαπιστώνει:

• Πολύ δύσκολοι στόχοι: «Τόσο οι προβλέψεις που αφορούν στη διαμόρφωση του πρωτογενούς πλεονάσματος όσο και αυτές που αφορούν στην εξέλιξη του πραγματικού ΑΕΠ είναι κατά βάση αισιόδοξες».

• Οι νέες περικοπές συντάξεων είναι βέβαιες: «Η εφαρμογή της ασφαλιστικής μεταρρύθμισης μπορεί να συντελέσει στη σταθεροποίηση του απόλυτου ύψους της συνταξιοδοτικής δαπάνης σε σταθερές τιμές και τον σταδιακό περιορισμό της σε χαμηλότερα επίπεδα ως ποσοστό του ΑΕΠ».

Οι νέες δεσμεύσεις της κυβέρνησης για μετά το μνημόνιο αποτυπώνονται στο νέο Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα 2018-2021, το οποίο θα ψηφίσει η Βουλή την ερχόμενη εβδομάδα, μαζί με όλα τα άλλα εκκρεμή προαπαιτούμενα που αποδέχθηκε η Αθήνα.

Τα πρώτα αποκαλυπτήρια των νέων μέτρων για μετά το 2021, θα έρθουν στα τέλη του μήνα. Η κυβέρνηση δεσμεύτηκε -και θα ελεγχθεί ως προαπαιτούμενο στο Eurogroup της 21ης Ιουνίου- ότι «οι Αρχές θα υπολογίσουν και θα εκδώσουν όλες τις αιτήσεις κύριας σύνταξης που υπεβλήθησαν το 2016, καθώς και το 30% των αιτήσεων κύριας σύνταξης του 2017» μέσα στον Ιούνιο. Με τον τρόπο αυτό δεκάδες χιλιάδες συνταξιούχοι θα δουν για πρώτη φορά στα εκκαθαριστικά τους πόσο κόβονται συντάξεις και εφάπαξ με βάση τους ασφαλιστικούς νόμους που επέβαλε τα έτη 2015, 2016 και 2017 η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ.

Εγγύηση 25 δισ. από τη δημόσια περιουσία

Το πλέον εντυπωσιακό στοιχείο του πολυνυμοσχεδίου είναι η παροχή εγγύησης από το Υπερταμείο (ΕΕΣΥΠ) προς τον ΕSΜ για τα δάνεια που έχει λάβει η Ελλάδα μέχρι του ποσού των 25 δισ. ευρώ. Στο Υπερταμείο ανήκουν οι συμμετοχές του Δημοσίου στις τράπεζες (μέσω του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας), σε πολλές ΔΕΚΟ (ΔΕΗ, ΟΑΣΑ, ΕΛ.ΤΑ., ΟΑΚΑ), τα περιουσιακά στοιχεία του παλιού Ταμείου Ιδιωτικοιποιήσεων (ΤΑΙΠΕΔ), που ούτως η άλλως οδεύουν προς πώληση, και το πλούσιο χαρτοφυλάκιο της Εταιρείας Ακινήτων Δημοσίου (ΕΤΑΔ). Η ΕΤΑΔ αριθμεί περισσότερους από 72.000 τίτλους ακινήτων σε όλη την ελληνική επικράτεια, που καλύπτουν συνολική επιφάνεια άνω των 3 εκατ. στρεμμάτων. Το χαρτοφυλάκιό της περιλαμβάνει 277 τουριστικά ακίνητα ανά την Ελλάδα, όπως 12 ολυμπιακά ακίνητα, μουσεία, σπήλαια, τα πρώην Ξενοδοχεία «Ξενία», μαρίνες, κάμπινγκ, γκολφ, χιονοδρομικά κέντρα, τουριστικά περίπτερα, ιαματικές πηγές, καθώς και περίπου 71.000 τίτλους ακινήτων της ιδιωτικής περιουσίας του Ελληνικού Δημοσίου.

Νέα μέτρα για μετά το μνημόνιο

Η συμφωνία με τους δανειστές και το νέο Μεσοπρόθεσμο που φέρνει στη Βουλή ο Έλληνας υπουργός Οικονομικών επαναβεβαιώνουν τις μεγάλες δεσμεύσεις που αποτυπώνονται σε νόμους και συγκεκριμένα μέτρα, όπως:

1. Κατάργηση της προσωπικής διαφοράς στις καταβαλλόμενες συντάξεις: Θα ισχύσει από 1/1/2019, όπως προβλέπεται ήδη από δύο νόμους που ψηφίστηκαν πέρυσι και πρόπερσι. Δηλαδή τον ν.4387 (νόμος Κατρούγκαλου) τον Μάιο του 2016 και τον ν.4472 (νόμος Αχτσιόγλου) τον Μάιο του 2017. «Η περικοπή θα αποφέρει καθαρή εξοικονόμηση 1% του ΑΕΠ (δηλαδή 1,9-2,1 δια ευρώ ετησίως) το 2019-2022», γράφει το επικαιροποιημένο μνημόνιο.

2. Η μείωση στην έκπτωση φόρου κατά 650 ευρώ: Θα ισχύσει από 1/1/2020 και «θα αποφέρει καθαρή εξοικονόμηση 1% του ΑΕΠ το 2020, το 2021 και το 2022», δηλαδή 1,9 - 2,1 δισ. ευρώ κάθε χρόνο. Η έκπτωση φόρου θα μειωθεί (π.χ. από 1.900 σε 1.250 ευρώ για τον άγαμο) ώστε να πληρώνουν παραπάνω οι μισθωτοί, οι συνταξιούχοι και οι αγρότες. Ο φόρος θα ξεκινά να επιβάλλεται πλέον από τα 5.800 ευρώ τον χρόνο, δηλαδή θα πληρώνουν και όσοι βγάζουν 400-470 ευρώ καθαρά τον μήνα και έμεναν αφορολόγητοι.

3. Κατάργηση του ΕΚΑΣ: Από τον Δεκέμβριο του 2019 δηλαδή ενάμιση χρόνο μετά την έξοδο από το μνημόνιο, το Επίδομα Κοινωνικής Αλληλεγγύης Συνταξιούχων καταργείται οριστικά, όπως έχει ήδη ψηφιστεί.

4. Αυξήσεις εισφορών στους αγρότες: Από το 2019, επιβάλλεται σταδιακή αύξηση της εισφοράς αγροτών ώστε να φτάσει στο 20% του εισοδήματός τους έως το 2022.

5. Αυξήσεις εισφορών στους ελεύθερους επαγγελματίες: Για το 2018 η βάση υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών των αυτοαπασχολούμενων είναι προσωρινά μειωμένη κατά 15%. Από 1/1/2019 καταργείται η έκπτωση 15% στη βάση υπολογισμού των εισφορών των αυτοαπασχολούμενων. Θα πληρώνουν εισφορές για το 100% του εισοδήματος, μαζί με φόρους και ασφαλιστικές εισφορές.

6. Πάγωμα αυξήσεων στις συντάξεις για τέσσερα ακόμα χρόνια: Η τιμαριθμική αναπροσαρμογή που προβλεπόταν να δοθεί βάσει πληθωρισμού (άρθρο 14 του ν.4387/2016) αναστέλλεται για όλες τις συντάξεις από το 2019 έως και το 2022.

Τόσο για τη μείωση του αφορολόγητου όσο και των συντάξεων ψηφίζονται παράλληλα και τα «αντίμετρα» (σχολικά γεύματα, στεγαστικό επίδομα, μείωση φόρων σε επιχειρήσεις ή της εισφοράς αλληλεγγύης κ.λπ.), που όμως δεν ωφελούν ιδιαίτερα τους συνταξιούχους των οποίων θα κοπεί η σύνταξη. Επιπλέον, για να κλείσει η αξιολόγηση θα ψηφιστούν και άλλα μέτρα όπως αλλαγές στον νόμο Κατσέλη και τον εξωδικαστικό συμβιβασμό. Από την άλλη, θεσπίζεται νέο στεγαστικό επίδομα 70-210 ευρώ τον μήνα για 1,2 εκατομμύρια μέλη νοικοκυριών που ζουν στο ενοίκιο ή πληρώνουν δόσεις στεγαστικού δανείου και το εισόδημά τους δεν ξεπερνά τα 8.000 ευρώ τον χρόνο (χωρίς παιδιά) ή τα 24.000 ευρώ (για οικογένειες με δύο παιδιά και άνω).

ΝΑ ΠΩΣ ΧΑΝΟΝΤΑΙ ΟΙ 3 ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ

Το πολυνομοσχέδιο επιβεβαιώνει μια πραγματικότητα γνωστή από το 2017, όταν ψηφίστηκαν από τη Βουλή τα μέτρα της μείωσης των συντάξεων (2019) και του αφορολόγητου (2020), που συνδυαστικά αφαιρούν ακόμη και τρεις συντάξεις τον χρόνο από το εισόδημα των συνταξιούχων Ιδού πως:

Οι περικοπές στις συντάξεις φτάνουν το 18% σε κύριες και επικουρικές, ενώ οι μειώσεις θα αφορούν συνταξιούχους που παίρνουν ακόμη και κάτω από 1.000 ευρώ. Το μέτρο θα εφαρμοστεί από τον Ιανουάριο του 2019. Από τις «πρόβες» των μειώσεων που έχουν γίνει εδώ και μήνες προκύπτει, για παράδειγμα, ότι ένας συνταξιούχος που παίρνει σήμερα 1.018 ευρώ καθαρά θα δει τη σύνταξή του να μειώνεται σε 875 ευρώ στο χέρι. Η μείωση στο καθαρό ποσό φτάνει σε αυτή την περίπτωση τα 143 ευρώ μόνο για την κύρια σύνταξη, άρα 1.716 ευρώ καθαρή απώλεια τον χρόνο.

Με το μέτρο της μείωσης του αφορολόγητου από 8.636 ευρώ στα 5.681 ευρώ, ένας συνταξιούχος των 600 ευρώ τον μήνα θα κληθεί να πληρώσει φόρο 300 ευρώ, ενώ μέχρι σήμερα δεν θα πλήρωνε τίποτα. Αντίστοιχα, ο συνταξιούχος που θα παίρνει 875 ευρώ, το 2020 θα πληρώσει φόρο 1.060 ευρώ για εισόδημα 10.500, ενώ μέχρι φέτος πλήρωνε 768 ευρώ φόρο για εισόδημα 12.216 ευρώ (με τη σύνταξη των 1.018 ευρώ τον μήνα). Χάνει δηλαδή άλλα 292 ευρώ από φόρους, παρότι θα παίρνει 14% χαμηλότερη σύνταξη - και θα είναι και από τους «τυχερούς» που δεν θα χάσουν 18%!

Έτσι, οι απώλειες για τον συνταξιούχο των 1.018 φτάνουν συνολικά τα 2.008 ευρώ, δηλαδή χάνει δύο συντάξεις τον χρόνο! Επιπλέον, όμως, από 1/1/2019 θα κοπούν μαχαίρι και τα οικογενειακά επιδόματα (συζύγου για όλα τα Ταμεία, αλλά και τέκνων για συνταξιούχους Δημοσίου, ενστόλους και ειδικών μισθολογίων), κάτι που σημαίνει απώλεια άλλων 40 ευρώ τον μήνα. Έτσι ο συνταξιούχος χάνει συνολικά 2.500 ευρώ τον χρόνο, ενώ αν υπολογιστούν και οι απώλειες από την αύξηση των έμμεσων φόρων (ΦΠΑ στα νησιά) ή περικοπές παροχών και επιδομάτων που τυχόν ελάμβανε αλλά ψαλιδίζονται ή ενσωματώνονται στο ΚΕΑ, φτάνουν έως και τις τρεις συντάξεις τον χρόνο.

Το νέο στοιχείο, μετά την αποτυχία της προσπάθειας να μην εφαρμοστούν ή να αναβληθούν τα μέτρα, είναι ότι η κυβέρνηση κλείνει το μάτι για παροχές όπως η «13η σύνταξη» χωρίς όμως να εξηγεί τι σημαίνει.

Τα περί «13ης σύνταξης» μπερδεύουν τους συνταξιούχους καθώς ακόμη κι αν δοθεί στο τέλος του έτους θα είναι εφάπαξ ως διανομή του υπερπλεονάσματος, κάτι που όντως προβλέπεται στο πολυνομοσχέδιο (και συγκεκριμένα στο Μεσοπρόθεσμο) από την υπέρβαση του πλεονάσματος κατά 111 εκατ. ευρώ φέτος και 866 εκατ. ευρώ το 2019. Κανείς δεν εγγυάται ότι αυτό θα δίνεται κάθε χρόνο ενώ οι απώλειες ακόμη και τριών συντάξεων από τα μέτρα είναι μόνιμες.

(Ε.τ.Κ και ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ 10/06/2018 - [Μετατροπή σε κείμενο: staratalogia.blogspot.gr])

https://staratalogia.blogspot.com/2018/06/100618.html